Programowalny sterownik logiczny (PLC) to kluczowe urządzenie w dziedzinie automatyki przemysłowej. Termin „PLC” pochodzi od angielskiego skrótu „Programmable Logic Controller”, co dosłownie oznacza „programowalny sterownik logiczny”. Jest to mikroprocesorowe urządzenie, które nie tylko pełni rolę sterowania maszyną, ale także rozwiązuje potencjalne problemy występujące w trakcie jej działania. Można by rzec, że PLC stanowi mózg automatycznego systemu.
Definicja PLC
PLC to programowalne sterowniki, które na podstawie programu reagują na sygnały z urządzeń wejściowych i sterują urządzeniami wyjściowymi. Ich główną rolą jest zapewnienie sterowania sekwencyjnego poprzez tworzenie algorytmów realizujących określone zadania. W zależności od producenta, programowanie sterowników PLC wymaga dostosowania do specyficznych środowisk programistycznych.
Historia i rozwój PLC
Do lat 60. XX wieku układy sterowania opierały się na sztywnej sieci logicznej, gdzie program był faktycznie zapisany w kablowaniu między stycznikami i przekaźnikami. Koncept nowoczesnego sterowania pojawił się dzięki amerykańskim inżynierom pracującym w przemyśle samochodowym. Zaproponowali oni przeniesienie algorytmu sterowania do pamięci, co zaowocowało pojawieniem się w 1970 roku pierwszego systemu sterowania opartego na cyklicznym wykonywaniu programu w pamięci. Już w 1973 roku w Stanach Zjednoczonych działało ponad 3000 sterowników PLC.
Metody programowania PLC
Programowanie PLC często opiera się na kodach dostarczanych przez producentów rozwiązań. Niemniej jednak wiele z nich umożliwia także implementację własnych programów, np. w języku Codesys.
Istnieją cztery główne języki programowania PLC:
- Ladder (LD) – przypomina schemat elektryczny i cieszy się dużą popularnością;
- Structured Text Language (STL) – pozwala wyrażać warunki sterowania w formie tekstu;
- Function Block Diagram (FBD) – traktuje każdy element oprogramowania jako obiekt z wejściami i wyjściami, co sprawdza się w systemach z wieloma powtarzalnymi elementami;
- Sequential Function Chart (SFC) – pozwala hierarchicznie przedstawić algorytm działania, co ułatwia analizę procesu.
Zadania i rola programisty PLC
Specjalista zajmujący się programowaniem PLC projektuje programy sterujące dla maszyn i systemów elektrycznych, szczególnie w kontekście automatyzacji procesów przemysłowych. Ich praca obejmuje tworzenie, optymalizację, konserwację oraz diagnostykę programów. Programiści PLC często pracują nad wizualizacją procesów, co zwiększa efektywność systemów. Są także odpowiedzialni za szkolenia klientów i obsługę systemów PLC, a także doradzają w wyborze odpowiednich produktów.
Wymagane umiejętności
Programiści PLC powinni posiadać solidne wykształcenie w dziedzinach takich jak:
- Programowanie;
- Oprogramowanie sterujące;
- Logika przekaźnikowa.
Wysoka odpowiedzialność, samodzielność i zazwyczaj wykształcenie z zakresu inżynierii elektrycznej są kluczowe dla tej roli. Uzyskanie dyplomu z informatyki, inżynierii mechanicznej lub elektrotechniki jest często wymagane. Osoby pracujące w automatyce i sterowaniu często wywodzą się z inżynierii elektrycznej, a wiedzę zdobywają w ramach samokształcenia, szkoleń zawodowych lub kursów programowania PLC.
Platforma zakupowa Optiba to przykład miejsca, w którym automatykom i programistom PLC dostępne są odpowiednie produkty. Oferuje ona starannie wyselekcjonowane, atestowane produkty, wspierając codzienną pracę i zwiększając wydajność w przemyśle produkcyjnym. Aserto to miejsce stworzone przez specjalistów dla specjalistów, oferujące rzetelne doradztwo i wsparcie w wyborze odpowiednich rozwiązań.