Łożyska kulkowe stanowią jeden z najbardziej uniwersalnych rodzajów łożysk dostępnych na rynku. Ich obecność na zawsze zmieniła produkcję przemysłową (szeroki wachlarz możliwości gwarantowany przez rodzinę łożysk odcisnął swój ślad także na naszym codziennym życiu – wtedy, gdy pierzemy, gdy gotujemy, gdy odpoczywamy). Łożyska, w tym łożyska kulkowe, pozwoliły rozwinąć się hegemonom biznesu. W czym tkwi ich siła? Kiedy stosujemy łożyska kulkowe? Dlaczego są one tak powszechne? Odpowiedzi na pytania znajdą Państwo w tekście.
Miejsce łożysk kulkowych w świecie łożysk
Łożyska są częścią maszyn wykonujących ruch obrotowy. Dają one możliwość wykonania ruchu maksymalnie dwóch elementów. Ruch ten odbywa się wokół łożyskowej osi obrotu. Uznaje się, że łożysko ma utrzymać drugi komponent w ramach jednej maszyny przy jednoczesnym spełnieniu zasady płynności ruchu poszczególnych składowych (tj. zminimalizowanie tarcia).
Łożysko – bez względu na swoją odmianę – ma dwie podstawowe funkcje. Zaliczamy do nich:
- Równomierne rozlokowanie sił w ramach danego urządzenia,
- Zapobieganie awarii obracającego się elementu łożyska.
Trudno nie zgodzić się z twierdzeniem, iż łożyska stanowią jedną z podwalin istnienia nowoczesnych, rozwojowych linii produkcyjnych. Z uwagi na ich wszechstronne zastosowanie, a zarazem nieskomplikowany sposób działania znajdziemy je niemal w każdej dziedzinie przemysłu. Gdzie w tym gąszczu różnych możliwości odnajdziemy kategorię łożysk kulkowych? Czym się one różnią od innych łożysk?
Istnieje wiele podziałów łożysk. Nie ma jednego, który byłby uniwersalny. Wszystko zależy od tego, jaki parametr weźmiemy pod uwagę – może to być zastosowany do produkcji materiał albo budowa łożyska.
Jeśli skupimy się na różnicach, do jakich należą typy konstrukcyjne łożysk, wyróżnić będziemy mogli dwie główne kategorie:
- Łożyska ślizgowe,
- Łożyska toczne.
ŁOŻYSKO ŚLIZGOWE cechuje się tym, że nie posiada elementów pośredniczących w ruchu. Dobrze sprawdzają się wówczas, gdy nie jest wymagana duża prędkość obrotów. Łożyska ślizgowe wyrównują także niewspółosiowość oraz odkształcenia w zakresie części kooperujących.
ŁOŻYSKO TOCZNE składa się z dwóch elementów w postaci pierścieni i tzw. elementów tocznych. Dalsze rozróżnienie łożysk tocznych bierze pod uwagę m.in. formę elementów tocznych. Wydzielić wówczas możemy m.in. łożyska poprzeczne i należące go tej grupy: łożyska kulkowe, baryłkowe, igiełkowe stożkowe i walcowe.
Łożyska kulkowe – charakterystyka
Łożyska kulkowe są jednymi z najpopularniejszych łożysk. Skąd bierze się ta popularność?
Łożyska kulkowe są:
- Wytrzymałe pod względem dużych przeciążeń,
- Proste w montażu,
- Można je wykorzystywać w skrajnych temperaturach,
- Łożysko kulkowe, które nie posiada uszczelek, nie musi być kontrolowane,
- Stosunkowo niedrogie.
To tylko kilka z atutów łożysk kulkowych. Jest ich o wiele więcej – chętnie o zaletach łożysk kulkowych opowiedzą doradcy ASERTO!
W ramach łożysk kulkowych wyróżniamy wiele ich podkategorii. W zależności od tego, który rodzaj weźmiemy na warsztat, zmieniają się cechy i zastosowania danego łożyska.
I tak na przykład łożyska kulkowe wahliwe wytwarzają mniejsze tarcie, a co za tym idzie, utrzymują niższą temperaturę w maszynie. Są one stosowane wówczas, gdy zależy nam na wykluczeniu niewielkich błędów współosiowości.
Z kolei łożyska kulkowe poprzeczne uznaje się za najbardziej uniwersalne m.in. dzięki temu, że są one wytrzymałe, proste w obsłudze, a także dzięki temu, że one w stanie przenieść obciążenie o charakterze mieszanym (chociaż ich główną zaletą jest praca na dużych prędkościach). Z jakiego jeszcze powodu łożyska kulkowe poprzeczne są tak popularne? Są one łatwo dostępne – produkuje się je w najróżniejszych rozmiarach: od miniaturowych, po takie, które mają ogromne średnice.
Zastosowania łożysk kulkowych
Jak już wspomniano wcześniej, znajdziemy zastosowanie dla łożysk w niemal każdej dziedzinie przemysłu, jak i w innych urządzeniach, które na co dzień mamy dookoła siebie. Wymienić tutaj przede wszystkim należy produkcję przemysłową: linie produkcyjne, maszyny wielkogabarytowe, wózki widłowe, linie transportowe. Nie można zapomnieć o sektorach rolniczym ani motoryzacyjnym. W kontekście przemysłu motoryzacyjnego łożyska znajdują bowiem zastosowanie np. w sinikach elektrycznych. Z kolei w przemyśle transportowym stosuje się przede wszystkim łożyska ślizgowe (w samochodowych fotelach czy w układzie hamulcowym). Gdzie jeszcze znajdziemy miejsce dla łożysk? W przemyśle lekkim, ciężkim, lotniczym oraz włókienniczym. Są wykorzystywane również w mechanizmach wymagających precyzji, a nawet w sprzętach AGD (np. mikserach) i RTV.
Jakie konkretne zastosowanie mają łożyska kulkowe?
Jedną z nielicznych wad łożysk kulkowych (metalowych) jest to, że nie nadają się do przemysłu chemicznego. Na szczęście wówczas pojawiają się łożyska polimerowe, które będą doskonałe wszędzie tam, gdzie tradycyjny materiał nie nadałby się. Łożyska kulkowe sprawdzą się natomiast świetnie w obrabiarkach, wałach przekładni, maszynach papierniczych oraz wałkach sprzęgłowych.